ویدیو فکر کنید صفحه 31 علوم تجربی نهم

پاسخ و توضیح فکر کنید صفحه 31 علوم نهم این پرسش در مورد خاصیت **گرانروی (Viscosity)** و ارتباط آن با **اندازه مولکول** در هیدروکربن‌ها است. گرانروی، مقاومت مایع در برابر جاری شدن است. 🍯 --- ## الف) کدام هیدروکربن آسان‌تر جاری می‌شود؟ * **مشاهده:** در شکل، مایع شماره **(1)** **سریع‌ترین** و مایع شماره **(4)** **کندترین** جریان را دارد. * **پاسخ:** هیدروکربن موجود در ظرف **(1)** آسان‌تر جاری می‌شود (کمترین گرانروی را دارد). * **دلیل:** هرچه **مولکول‌های هیدروکربن کوچک‌تر** باشند، **نیروهای جاذبه بین مولکولی (واندروالس)** ضعیف‌تر است و مولکول‌ها راحت‌تر روی هم سُر می‌خورند. بنابراین، هیدروکربن‌های با کربن کمتر، **گرانروی کمتری** دارند و روان‌تر هستند. --- ## ب) تطبیق فرمول با گرانروی با توجه به رابطه معکوس گرانروی و آسانی جریان (هرچه آسان‌تر جاری شود، مولکول کوچک‌تر است) و رابطه مستقیم تعداد کربن با گرانروی: * **ظرف (1) (روان‌ترین):** باید **کوچک‌ترین** مولکول را داشته باشد: **$\text{C}_{12}\text{H}_{26}$** * **ظرف (2):** باید مولکولی بزرگ‌تر از $\text{C}_{12}\text{H}_{26}$ و کوچک‌تر از $\text{C}_{17}\text{H}_{36}$ داشته باشد. با توجه به گزینه‌ها: **$\text{C}_{20}\text{H}_{42}$** (تنها گزینه بزرگ‌تر از $\text{C}_{12}$ نیست، اما در اینجا با توجه به شکل، منظور این است که با افزایش کربن، گرانروی افزایش می‌یابد. اگر $\text{C}_{20}\text{H}_{42}$ را به $\text{C}_{17}\text{H}_{36}$ ترجیح دهیم): * $\text{C}_{17}\text{H}_{36}$ به $\text{3}$ (طبق الگو) و $\text{C}_{20}\text{H}_{42}$ به $\text{2}$ تعلق دارد. * **ظرف (3):** $\text{C}_{17}\text{H}_{36}$ $\longleftarrow$ **گرانروتر از (1) و روان‌تر از (4)** * **ظرف (4) (گرانروترین):** باید **بزرگ‌ترین** مولکول را داشته باشد: **$\text{C}_{22}\text{H}_{50}$** **تطبیق صحیح (بر اساس تعداد کربن و افزایش گرانروی):** | ظرف | گرانروی | فرمول (کوچک‌ترین $\rightarrow$ بزرگ‌ترین) | | :--- | :--- | :--- | | **(1)** | کمترین | $\text{C}_{12}\text{H}_{26}$ | | **(2)** | متوسط-کم | $\text{C}_{17}\text{H}_{36}$ | | **(3)** | متوسط-زیاد | $\text{C}_{20}\text{H}_{42}$ | | **(4)** | بیشترین | $\text{C}_{22}\text{H}_{50}$ |